Mostawski Andrzej

Mostawski Andrzej, urodził się w 1913, zmarł w 1975, matematyk i logik; zajmował się logiką matematyczną i podstawami matematyki; wniósł istotny wkład do teorii mnogości, teorii rekursji (opartej na pojęciu obliczalności), teorii modeli (dla teorii aksjomatycznej), teorii dowodu ( w teoriach sformalizowanych). Studiował na Uniwersytecie Warszawskim (UW), a także w Wiedniu i Zurychu, gdzie zetknął się z jednym z najwybitniejszych logików XX w. matematykiem austryjackim K. Godłem. Od 1947 był profesorem UW. Cieszył się wielkim szacunkiem w środowisku matema tycznym zarówno w Polsce, jak i za granicą. Od 1972 był prezesem Sekcji Logiki, Metodologii Filozofii Nauki w Międzynarodowej Unii Historii i Filozofii Nauki. Był członkiem komitetów redakcyjnych wielu czasopism krajowych i zagranicznych. Po wojnie Mostawski nie tylko odbudował w Polsce logikę matematyczną, ale również kształcił algebraików. Wraz z M. Starkiem napisał podręczniki: Algebra wyższa (1953-54), Elementy algebry wyższej (1956), Algebra liniowa (195 8). Inne znane podręczniki M. to Logika matematyczna (1948) i Teoria mnogości (1952), tłumaczone na języki obce, napisana wspólnie z K. Kuratowskim. W teorii mnogości znana jest metoda Fraenkla- Mostowskiego tworzenia modeli aksjomatycznej teorii mnogości (A. A. Fraenkel, matematyk izraelski). Późniejszym wynikom dotyczącym modeli teorii mnogości poświęcił Mostawski monografię wydaną w języku angielskim Cons-tructible Sets with Applications, 1969 (Zbiory konstsruowalne i ich zastosowania). Mostawski zapoczątkował badania fragmentu teorii mnogości, zwane aksjomatyczną arytmetyką drugiego rzędu (w której opisuje się liczby naturalne i ich zbiory). W ogólnej teorii modeli zainicjował m. in. badanie modeli z automorfizmami. Mostawski u zyskał ważne wyniki dotyczące różnych logik nieklasycznych. Wysunął też ideę badania kwantyfikatorów uogólnionych, co zaowocowało później teorią logik abstrakcyjnych. Mostawski wniósł też wkład w rozwijanie i uogólnianie słynnego twierdzenia Godła o niezupełności i nierozstrzygalności teorii aksjomatycznych zawierających elementarną arytmetykę. Opublikował o nim monografię wydaną w języku angielskim Sentences Undecidable in Formalised Arithmetic, 1964 (Zdania nierozstrzygalne w sformalizowanej arytmetyce). Mostawski jest autorem ponad 100 publikacji naukowych.